Ijtimoiy ish
KASBI HAQIDA BATAFSIL MA`LUMOT




Yo'nalish Kodi
5520100

Kasbiy mutaxassisliklar
Tibbiy-ijtimoiy xodim.

Ixtisosliklar
  • O‘rta maxsus (uyda yolg‘iz, mehnatga layoqatsiz fuqarolarga ijtimoiy yordam ko‘rsatish bo‘limi ijtimoiy xodimi; ayollarga va bolalarga tibbiy-ijtimoiy yordam tashkilotchisi; sog‘lom turmush tarzi targ‘ibotchisi) –pedagogika, tibbiyot, gumanitar sohadagi mutaxassislarni tayyorlaydigan kollejlar;
  • Oliy (ijtimoiy ish, aholiga tibbiy-ijtimoiy yordam ko‘rsatish) – tibbiyot institutlari, universitetlarning sotsiologiya fakultetlari.

Qobiliyatlar
turli xildagi insonlar bilan muloqotda bo‘lishdagi chiqishimlilik; gapirishdan ko‘ra ko‘proq tinglay olish qobiliyati; mustahkam xotira, sabrlilik va chidamlilik, tartiblilik, rostgo‘ylik, beg‘arazlik.

Fanlar
ona tili va adabiyot, tarix, psixologiya, pedagogika, birinchi tibbiy yordam asoslari, jismoniy tarbiya, informatika, estetika, chet tili.

Mazmuni
  • Ijtimoiy xizmat ko‘rsatish markazlari, vasiylik va xayriya organlarida – moliyaviy-maishiy, ma’naviy-huquqiy yordamga muhtoj bo‘lgan fuqarolarni aniqlash; huquqiy hujjatlar tuzishda, xo‘jalik ishlarida yordam berish, psixologik yordam ko‘rsatish; patronat oilalarda farzand tarbiyasi sharoitlarini nazorat qilish, bolani vasiylikka olish hamda bola asrab olish xohishida bo‘lgan fuqarolarga yordam ko‘rsatish;
  • O‘zini o‘zi boshqarish organlarida – qo‘l ostidagilar bilan individual ishlash uchun kadrlarni saralash va ularga xizmat ko‘rsatishni nazorat qilish, yangi ijtimoiy xizmat ko‘rsatish markazlarini tashkil qilish va yordamga muhtoj fuqarolarga yordam ko‘rsatish, aholining bo‘sh vaqtini samarali o‘tkazish ishlarini rejalashtirish, tashkillashtirish va olib borish, yordamga muhtoj insonlarga moliyaviy yordam ko‘rsatish maqsadida homiy topish, hududiy, federal va xalqaro gumanitar yordam ko‘rsatishda ishtirok etish;
  • Nodavlat xayriya tashkilotlari va fondlari, federatsiyalari, kasaba uyushmalari, nogironlar jamiyatlari va shu kabilarda – kam ta’minlangan fuqarolar uchun xayriya pullarini yig‘ish, g‘oliblari grant bilan taqdirlanadigan tanlovlarni o‘tkazishda ishtirok etish.

  • Afzalliklar
    qiziqarli ijodiy ish; yuksak vazifa – insonlarga turli xil hayotiy muammolarni echishda yordamlashish qanchalik muhim ekanini tushunib etish; har xil insonlar bilan tanishish; shaxsiy biznesini yo‘lga qo‘yish imkoniyati mavjudligi.

    Kasbiy qiyinchiliklar
    professional faoliyatning boshida turli xildagi hisobot kog‘ozlarini tayyorlash hamda aholiga g‘amxo‘rlik qilish “to‘riga ilinib qolish” va buning oqibatida kasb tanlashda xatolikka yo‘l qo‘yilganligi haqidagi fikrlarga borish.

    Batafsil ma`lumot
    Ijtimoiy ishchi, faqatgina yolg‘izlanib qolgan qariyalarga xizmat ko‘rsatuvchi shaxs, degan fikrga bormang. SHunchaki, “Mahsulotlarni sotib oluvchi, kir yuvuvchi va dazmollovchi, chiqindini chiqarib tashlovchi kishilar ma’lumotga ega bo‘lishlari shartmi?” – degan savol tug‘iladi. Albatta, ixtiyoriy kishi bunday ishlarni bajara olishi lozim va yolg‘iz keksalarga bunday yordam juda kerak, lekin bu ularga ijtimoiy ishchidan shulardan boshqa narsa kerak emas, degani emas.
    Aslida, ijtimoiy ishchi – ko‘plab masalalarni, shu jumladan, yuridik masalalarni ham hal qiluvchi mutaxassis. Bu esa har kimning ham qo‘lidan kelavermaydi. SHunday ekan, u har taraflama savodxon kishi bo‘lishi, huquqiy masalalarni hal qila olishi, o‘z qo‘l ostidagilarga kerakli vaqtda mutaxassis maslahatini tashkillashtirib bera olishi, uyga notariusni, vrachni, santexnikni chaqirishi va qo‘l ostidagilarga hech kim tazyiq o‘tkazmayotganligini nazorat qilib turishi lozim.
    Bundan tashqari, ijtimoiy ishchidan suhbatlashishni ham talab qilishadi. Ko‘plab holatlarda keksalar olib kelingan mahsulotlarga e’tibor berib, cheklarni sanagan holda, suhbat mavzusini qaysidir voqea yoki bemovrid mavzudagi gaplarga o‘zgartirishga urinishmaydi. Keksalar, hattoki akademiklar yoki sobiq aktyorlar bilan dildan suhbatlashish uchun oliy o‘quv yurtini tugatgan bo‘lish shart emas – shunchaki mehribon, g‘amxo‘r inson bo‘lishning o‘zi kifoya. Bunday xususiyatlarsiz ijtimoiy ishda hech gap yo‘q.
    Afsuski, bu sahovat va mehr-oqibat doirasiga xayriya tashkilotlari imkoniyatlaridan o‘z shaxsiy manfaatlari yo‘lida foydalanadigan “tug‘ma tijoratchilar” ham kirib kelmoqda. Bunday insonlarning hatti-harakatlaridan so‘ng ijtimoiy ish mutaxassisligi ko‘plab yurtdoshlarimiz tomonidan e’tirozli soha sifatida tilga olinishi, bu esa ba’zi bir yoshlar orasida bu sohaga hech qanday qobiliyatga ega bo‘lmagan kishilar kirib borishadi, degan xulosaning paydo bo‘lishiga olib kelishi mumkin. Biroq yordamga muhtoj nogironlar, keksalar, ota-onasiz o‘sayotgan bolalar, yolg‘iz onalar va ko‘p farzandli oilalarga yordam ko‘rsatish – yuqori darajada mas’uliyatli hamda shunga yarasha yuqori ta’limotni ham talab qiladigan ish.
    Ijtimoiy ishchi – qo‘li gul inson. U – ham psixolog, ham sotsiolog, ham huquqshunos, ham menejer. Faqat bu sohada karera odatda aynan shu darajadan – shaxsiy maishiy xizmat ko‘rsatish va ijtimoiy xizmat ko‘rsatish markazlaridagi ishdan boshlanadi.
    Bu soha qiyinchiliklarini, xohish bo‘lsa agar, engib o‘tish oson. Odatda bu qiyinchiliklar – sizning ustingizdan nimanidir keltirmaganligingiz, qaysidir iltimoslarini bajarmaganligingiz, qo‘pollik qilganingiz va hatto ularning nimalarinidir o‘g‘irlaganligingiz to‘g‘risida tuman yoki ijtimoiy xizmat ko‘rsatish markazi rahbariyatiga arz qiluvchi kishilarning o‘ta injiq xarakteri. SHuning uchun ham jahldor va tez xafa bo‘ladigan insonlar bu sohada ishlamaganlari ma’qul.
    Ijtimoiy ish bo‘yicha mutaxassislar kasalxona va klinikalarda, maslahat markazlarida, shaxslar bilan ishlash xizmatida, ta’lim-tarbiya muassasalarida o‘zlariga ish topishlari mumkin. Ular ko‘ngilsiz voqealardan jabrlangan kishilarga yordam ko‘rsatish maqsadida psixolog bo‘lib ishlashlari ham mumkin. Ijtimoiy ishchi nafaqat jamiyatga xizmat ko‘rsatish sohasi qonunchiligini yaxshi bilishi, balki ko‘p ishlarni bajara olishi ham kerak.
    Ijtimoiy ishchilari fuqaro va tashkilotlardan yordamga muhtoj kishilar uchun xayriya jamg‘armalari yig‘ishadi. Ular, shuningdek, mehribonlik uylari tarbiyalanuvchilari va, shu jumladan, 18 yoshdan so‘ng u erni tark etganlarning ham himoyasini ta’minlashadi. Bu mutaxassislar jazo muddatini o‘tayotgan fuqarolarning haq-huquqlarini himoya qilib, ozodlikka chiqqanlaridan keyin esa, ularga odatdagi hayotga qaytishga yordamlashgan holda ham faoliyat yuritishadi.
    YUqori malakali ijtimoiy ishchilarning faoliyat maydoni – keng. Bu, zamonaviylikning eng keng yo‘nalishdagi kasblaridan biri, desak ham bo‘ladi. Bunga ijtimoiy pedagogika ham, ijtimoiy psixologiya ham kiradi.
    Agarda jamiyatda ijtimoiy ishchilar bo‘lishsa, demak bunday jamiyat o‘z fuqarolari taqdiri uchun befarq bo‘lmagan darajaga etgan hisoblanadi. Biroq unutmang: bu soha faqatgina faol hayotiy pozitsiyaga ega bo‘lgan, chiqishimli, turli xildagi insonlar bilan muloqotda bo‘lishni istaydigan, insonlarga yordam berishni xohlovchi va jamiyatning yaxshi tomonga o‘zgarishiga ishonuvchi kishilar uchun muvaffaqiyatga yo‘l ochadi.
    “Insonning ichki olamidagi ezgulik Quyoshdir”. (I.Gyote)
    Ezgulik nurlari sizni tark etmasin.